Tatrzański Park Narodowy chroni tatrzańską przyrodę

Tatry przyciągają rokrocznie tysiące turystów pragnących zdobyć najwyższe polskie szczyty i podziwiać tatrzańską przyrodę.

Tatrzański Park Narodowy
fot. Archiwum portalu Noclegownia.pl

Tatrzański Park Narodowy leży w południowej części Polski, w województwie małopolskim, na granicy ze Słowacją. Utworzony został na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z października 1954 roku, które weszło w życie z dniem 1 stycznia 1955 roku. Koncepcja ochrony tatrzańskiej przyrody pojawiła się już w latach 80-tych XIX wieku jednak z przyczyn finansowych i własnościowych dopiero w 1947 roku utworzono na terenie lasów państwowych "Park Tatrzański" z rezerwatem "Hala Pyszna". Obecnie TPN obejmuje 21164 ha powierzchni, w tym lasy zajmują 15191 ha, tereny uprawne 169 ha, a wody 209 ha. Jednocześnie Park chroni cały obszar Tatr po stronie polskiej tj. 150 km2 (około 600 km2 znajduje się po stronie słowackiej).

Tatry należą do gór typu alpejskiego i ukształtowane zostały podczas orogenezy alpejskiej oraz w okresie plejstocenu, kiedy uległy zlodowaceniu. Proces kształtowania rzeźby trwa nadal poprzez działalność wiatru, wody, śniegu i inne procesy. Tatry mają budowę płaszczowinową i tworzą je skały krystaliczne, metamorficzne i osadowe. Budowa geologiczna Tatr spowodowała, że podzielono je na Tatry Wysokie, Zachodnie i Bielskie. Podstawę tworzą skały krystaliczne z granitem (budują Tatry Wysokie) oraz skały metamorficzne - gnejsy i łupki (w T. Zachodnich). Skały osadowe - wapienie i dolomity - tworzą Tatry Bielskie i niektóre fragmenty pozostałych części. Najwyższym szczytem po polskiej stronie są Rysy (2499 m.n.p.m.). W TPN nie brakuje też jaskiń. Jest ich około 650, z czego najokazalszym jest system jaskiń Wielka Śnieżna - Wielka Litworowa o długości korytarzy 18 km i głębokości 814 m.

Wody zajmują w TPN niecały 1% powierzchni, ale wysokie opady i ograniczone parowanie powodują duże nawodnienie terenu. Występuje tu wiele zjawisk wodnych, m.in.: liczne źródła podziemne, potoki, wywierzyska, wodospady, ponory i jeziora. Spośród ok. 100 zbiorników wód powierzchniowych w TPN największym jest Morskie Oko (34,5 ha), a najgłębszym Wielki Staw Polski przekraczający 79m.

W tatrzańskiej roślinności liczącej 1000 gatunków roślin naczyniowych zaznacza się piętrowy podział roślinności. Regiel dolny (do 1250 m. n.p.m.) porastają głównie lasy (buczyna karpacka ze świerkiem, jodłą i jaworem), regiel górny (1250 - 1550 m. n.p.m.) zajmuje karpacki bór świerkowy z jarzębiną, a w Tatrach Wysokich reliktowy bór limbowy z limbą, świerkiem i modrzewiem. Kolejnym jest subalpejskie piętro kosówki (1550 - 1800 m. n.p.m.) porośnięte kosodrzewiną i inną krzaczastą roślinnością. Alpejskie piętro halne (1800 - 2300 m. n.p.m.) tworzą głównie wysokogórskie murawy i łąki z sasanką alpejską, starcem karpackim, seslerią tatrzańską i naradką włosistą. Piętro turniowe (od 2300 m.n.p.m. do szczytów) porastają kępy i płaty roślin, m.in.: boimki dwurzędowej, kostrzewy niskiej, lepnicy bezłodygowej. W TPN 102 gatunki należą do roślin chronionych. Tylko tu występują limby, goździki lodowcowe i goryczki krótkołodygowe.

Faunę TPN reprezentuje 53 gat. ssaków, w tym gatunki wysokogórskie (kozica - uznana za symbol Parku, świstak, poza tym: niedźwiedź brunatny, ryś, wilk, jeleń, sarna, dzik, lis i inne); 101 gat. ptaków (m.in.: orzeł przedni, sokoły, pomurnik, płochacz halny); 7gat. płazów (traszki: zwyczajna, karpacka, górska, salamandra plamista, kumak górski, ropucha szara i żaba trawna); 3 gat. gadów (zaskroniec, żmija zygz. i jaszczurka żyworodna); 6 gat. ryb (pstrąg potokowy, tęczowy, źródlany, lipień europejski, strzebla potokowa, głowacz pręgopłetwy).

Tatry przyciągają rokrocznie tysiące turystów pragnących zdobyć najwyższe polskie szczyty i podziwiać tatrzańską przyrodę. Długość szlaków pieszych w TPN wynosi 245 km. Są tez szlaki rowerowe. Dla turystów udostępniono 6 jaskiń. Poza szlakami do narciarstwa ski-turowego wyznaczone zostały trasy zjazdowe i nartostrady. Popularne schroniska to schronisko PTTK przy Morskim Oku i schronisko w Dolinie Pięciu Stawów. Najbardziej znaną miejscowością u podnóża Tatr jest Zakopane, uznawane za stolicę sportów zimowych.

Tagi: Tatry Tatry Bielskie Morskie Oko Rysy Tatrzański Park Narodowy Dolina Pięciu Stawów Wielki Staw Polski Tatry Wysokie Tatry Zachodnie

Data publikacji: 2008-05-16 | Liczba wyświetleń: 8704